Moeten we alles dan maar pikken van onze hond?!

Moeten we alles dan maar pikken van onze hond?!

In het vorige blog heb ik het er al over gehad dat ik het niet nodig vind om je hond fysiek te corrigeren om zo te laten zien dat je de baas bent en wat de regels zijn. Een baasje moet wel regels en grenzen aangeven, maar fysiek straffen is daar echt niet voor nodig. Je wordt er geen beter baasje van. Integendeel: boosheid wordt door de hond gezien als onzekerheid en instabiliteit van zijn baas. Zou jij iemand vertrouwen die je de ene keer lief aanhaalt en de andere keer een tik geeft? Nee toch?

Maar, moeten we dan alles maar pikken van onze hond? Nee, natuurlijk niet! We moeten hem heel duidelijk maken dat bepaald gedrag niet gewenst is. Hoe? Lees maar snel verder.

Kun je alle ongewenst gedrag negeren?

NEE! Ik merk dat veel mensen bij beloningsgerichte training toch nog vaak het idee hebben dat het vooral om 2 dingen gaat. 1. Goed gedrag belonen en 2. ongewenst gedrag negeren. Is dat nou werkelijk zo? Nee, met alleen deze 2 regels krijg je hoogstwaarschijnlijk geen net opgevoede hond die ook nog eens behoorlijk luistert. Er is een heleboel gedrag dat inderdaad stopt als we het negeren. Dat is alle gedrag dat de hond vertoont om aandacht te vragen. Bijvoorbeeld: piepen, blaffen en opspringen. Hoe kun je nu weten dat het gedrag is om aandacht te vragen, een hond kan ook piepen als hij pijn heeft of blaffen om te alarmeren. Daar is een eenvoudige regelje voor: een hond is bezig met datgene waar hij naar kijkt....Dus als hij piept en naar je kijkt is de kans groot dat hij op een reactie zit te wachten ("shhh", "stil", 'zucht...en kijk naar de hond'). Even voor alle duidelijkheid: negeren is doorgaan met waar je op dat moment mee bezig was zonder de hond aan te kijken, zonder hem aan te raken en zonder tegen of over hem te praten.

Om het toch maar weer wat ingewikkelder te maken, is er ook gedrag dat de hond weliswaar vertoont om aandacht te vragen maar wat je niet mag en kunt negeren. Ik heb wel honden (puppy's zelfs) meegemaakt die beten om aandacht te vragen. Zo was het natuurlijk in eerste instantie niet begonnen, maar dat is weer een ander verhaal. Tja, ga dan maar eens negeren, dat gaat natuurlijk niet. En hier zijn we dan aangekomen bij een van de situaties wanneer je wel degelijk iets moet doen.

Wanneer moet je ingrijpen en hoe?

Ingrijpen moet je dus doen als het ongewenste gedrag van de hond niet te negeren is omdat het pijn doet, zoals hierboven aangegeven. Een andere belangrijke reden wanneer je moet ingrijpen is als het ongewenste gedrag van de hond zelfbelonend is. Wat is zelfbelonend gedrag en wanneer is gedrag dan zelfbelonend? Als de hond, wanneer je het gedrag negeert, op de een of andere manier krijgt wat hij wil, zijn zin krijgt. Een aantal voorbeelden: Je staat het eten van de hond klaar te maken en plots springt hij hard tegen je op. Als je dit gedrag negeert en je gaat verder met zijn eten klaarmaken, krijgt de hond wat hij wil, namelijk eten. 'En snel een beetje!!' Of je bent met hem met de bal aan het spelen en terwijl je even iets langer wacht met de bal opnieuw te gooien, begint hij tegen je te blaffen. Als je in dit geval het gedrag van de hond negeert, levert het de hond gewoon weer de bal op. Misschien krijgt hij wel het idee dat je hem nu gooide juist omdat hij zo blafte. Negeren werkt hier dus duidelijk niet. Sterker nog, grote kans dat het gedrag zeer snel erger zal worden omdat je de hond versterkt in zijn gedrag.

Wat moet je dan doen in deze gevallen? Je gebruikt in deze situaties datgene wat de hond zo graag wil als middel om hem te straffen. Hij krijgt niet wat hij graag wil of je stopt met iets dat hij leuk vond om te doen of je neemt datgene waar hij dol op is van hem af. Terug naar het voorbeeld van het eten klaarmaken. Op het moment dat hij tegen je opspringt, waarschuw je hem met bijvoorbeeld het signaal "oeps" en vervolgens zonder nog iets tegen hem te zeggen, ruim je zijn eten weer op en ga je iets heel anders doen. Deze boodschap is héél helder voor je hond, geloof me. Dit maakt veel meer indruk dan tegen hem snauwen en hem een por geven terwijl hij vervolgens alsnog zijn eten krijgt. Dan krijgt hij én aandacht én zijn eten! Zo kunnen we ook de situatie met de bal nog eens onder de loep nemen. Als je nu stopt met spelen op het moment dat hij begint te blaffen, leert hij heel snel het verband te leggen. Blaffen = einde spel = niet leuk = niet meer doen.

Tot slot gaan we ook nog even terug naar het voorbeeld van het bijten om aandacht. Wat moeten we hier dan mee? In zo'n situatie kan een time-out goed werken. Een time-out is de hond tijdelijk van de sociale groep, het gezin, afzonderen. Aangezien de hond een sociaal dier is, is dit een pittige straf voor hem, zeker omdat het bijten als doel had om aandacht te krijgen. En wat bereikt de hond nu: het tegenovergestelde, even helemaal geen kans meer op aandacht en afgezonderd worden. Een toilet kan uitstekend dienst doen als time-out plaats. Afhankelijk van de situatie en de hond kun je er ook voor kiezen om zelf de ruimte even te verlaten en op die manier de hond alleen te laten en te isoleren.

Welke regels moet je toepassen om dit te laten werken?

Als je wil dat je hond gaat snappen welk gedrag je liever niet herhaald wilt zien, zul je een aantal regeltjes goed moeten toepassen.

• Timing. Bij het geven van een beloning moet het duidelijk zijn waarvoor de hond die beloning krijgt. Ook bij straffen (het wegnemen of stoppen van iets leuks of een time-out is voor je hond de straf) moet hij snappen welk gedrag ervoor zorgde dat er iets leuks werd weggenomen of stopte. Daarvoor kun je een waarschuwingssignaal gebruiken zoals "oeps" "nee" of " euh". Voorbeeld eten klaarmaken: op het moment dat de hond opspringt, zeg je "oeps" en vervolgens gaat het eten even niet door. 

• Consequent zijn. Een beloning kun je afbouwen en soms wel of soms niet geven. Bij een straf kan dat niet. Die moet je altijd geven als de hond dezelfde fout maakt, niet soms wel en soms niet. 

• Niet boos worden en zeker niet boos blijven. Honden leven in het NU. Boos blijven omdat hij tegen je opsprong of tegen je blafte is echt niet nuttig, de hond zal daar niets van begrijpen. Maar ook op het moment zelf heeft boos worden geen zin, de hond ziet je boosheid namelijk als onzekerheid en instabiliteit. Laat de straf liever overkomen als: "eigen schuld, dikke bult!", dat werkt veel beter. 

• Straf kort. Een straf hoeft niet lang te duren. Als je zijn eten hebt opgeruimd en 5 minuten daarna is de hond weer rustig, ga dan opnieuw zijn eten klaarmaken. Maar pas op: als hij weer opspringt....consequent zijn...!

Zo zie je maar , je hoeft dus absoluut niet alles maar te pikken van je hond. Zeker niet, een hond heeft behoefte aan duidelijke regels en er moeten grenzen gesteld worden. Als het goed is, heb je nu een idee gekregen hoe je deze grenzen voor je hond duidelijk kunt maken. Weer een stapje dichter bij een perfect opgevoede hond, die overal welkom is en waar je veel plezier aan beleeft!



Als je dit interessant vond om te lezen, heb je misschien ook interesse in een workshop over 'hoe honden leren'? Of wil je nog wat meer weten over goed leiderschap?