Vraag jij je dit ook wel eens af?

Waarom doet je hond wat hij doet?

Ik heb veel reacties gekregen op de vorige Blog over de ‘blauwe hond' met de vraag of jullie me wilden laten weten wanneer je jouw hond in de blauwe emotionele toestand hebt gezien. Bedankt daarvoor. Je kunt ze nog steeds opsturen, heel graag zelfs. Als afsluiting van deze serie blogs zal ik er een schrijven met daarin een aantal voorbeelden. Ik gebruik dan voorbeelden die jullie hebben gemaild. 

Ok, nu verder met de ‘rode’ hond, wat houdt deze rode emotionele toestand in? Hoe herken je een ‘rode’ hond en wat moet je wel en niet doen?

Nee, wacht even…

Voordat ik je goed kan uitleggen wat de rode toestand inhoudt, moet ik je eerst iets meer vertellen over het tot stand komen van een bepaald gedrag in een situatie.

Waarom doet je hond wat hij doet?

Hoe je hond op een bepaalde situatie reageert, hangt af van een aantal factoren:

•  Karakter
•  Socialisatie
• Eerdere ervaringen, geleerd gedrag
• Reactie omgeving

Karakter

Wat je hond doet en hoe snel je hond bijvoorbeeld in de rode emotionele staat komt is mede afhankelijk van karakter. Hoezo? Is het niet vooral de baas die beïnvloedt hoe zijn hond reageert. Ja OOK. Maar net als bij ons mensen hebben ook honden nou eenmaal een verschil in temperament. De een is wat opvliegender van aard en de ander vindt alles prima en maakt zich nergens druk om. Er zijn honden die worden 5 keer gebeten en die blijven vriendelijk en ontspannen bij andere honden. Er zijn ook honden die raken in paniek van een hond die hard op ze afrent  en zij kunnen weken van slag zijn als ze een hond alleen maar horen.

Socialisatie

Ook socialisatie speelt een grote rol. Een hond zal in de socialisatieperiode sociale verbindingen aangaan met andere mensen en dieren. Je kunt een hond leren om konijnen als zijn ‘sociale partner’ te zien. Maar je moet er wel op tijd mee zijn. En weer is het ook hier de combi met bijvoorbeeld zijn karakter. (als het zwart-wit was zou het wel zo gemakkelijk zijn ;-).) Er zijn honden die hebben zo’n stabiel karakter dat zelfs niet gesocialiseerd ze vriendelijk zijn naar allerlei mensen en dieren. Er zijn er ook die door een zeer onstabiele aanleg heel veel uitgebreide socialisatie nodig hebben om dit te bereiken.

Eerdere ervaringen, geleerde component

Vervolgens maakt het dan ook nog uit wat je hond tot nu toe heeft geleerd. Wat heeft hij voor ervaringen opgedaan in een situatie. Wat heeft hij geleerd, wat is de consequentie eerder geweest van zijn gedrag? Is jouw hond veilig opgegroeid en heeft hij alleen maar leuk ervaringen met mensen. Maar misschien heb je wel een hond uit een buitenlands asiel die op straat heeft gezworven. Dan is er grote kans dat zijn ervaringen met mensen niet al te best zijn. Hij heeft misschien keer op keer geleerd dat je beter bij mensen uit de buurt kunt blijven.

Reactie omgeving

En als laatste is nog de reactie van de omgeving van invloed om wat je hond doet. We nemen weer even het uitvallen naar andere honden als voorbeeld. Als je hond wel eens uitvalt naar andere honden, gebeurt het vaak (hoewel we allemaal wel weten dat we ontspannen en rustig moeten blijven J) dat je toch zelf als baasje al reageert bij het zien van een andere hond. Je ademhaling wordt anders, je neemt de lijn wat korter enz. Voor de hond kunnen dit signalen zijn van : ‘o jee, er gaat weer iets spannends gebeuren..’.

Alle combinaties zijn mogelijk

Wat je hond uiteindelijk doet in een situatie, hangt dus af van alle factoren samen. En alle combinaties zijn mogelijk. In het minst gunstigste geval heb je een hond met een onstabiel karakter, slecht gesocialiseerd, met een vervelende ervaring op latere leeftijd en een nerveuze eigenaar.

 Zo, nu je beter begrijpt welke factoren een rol spelen bij wat je hond doet in een situaties kan ik je de volgende keer uitleggen over de 'rode hond'. 

Meet Mister Blue ...

We hebben het 2 weken geleden gehad over 'de groene hond'. Ik heb de kenmerken van een 'groene hond' beschreven en je uitgelegd dat je met een hond in de groene emotionele staat normaal kunt omgaan. Hij is ontspannen en staat open voor allerlei interacties.

Stop, kijk, luister...

Maar een hond zal lang niet altijd 'groen' zijn. Hij komt regelmatig in situaties die hij even zal moeten inschatten. Wat gebeurt er dan? De hond neemt iets waar en hij stopt, kijkt en luistert. Hij beoordeelt op zo'n moment wat hij waarneemt. Afhankelijk van zijn karakter, socialisatie, eerdere ervaringen en de reactie van de omgeving 'besluit' hij hoe hij zal reageren. Bij sommige honden gaat dit razendsnel. Andere honden nemen er uitgebreid de tijd voor.

Hoe herken je een 'blauwe' hond?

Een blauwe hond is in een alerte toestand. De hond stopt soms letterlijk met wat hij aan het doen is. Hij kijkt ergens naar, hij spitst zijn oren of steekt zijn neus in de lucht. De hond kan remmingssignalen vertonen (ook wel kalmerende of conflictvermijdende signalen genoemd). Voorbeelden hiervan zijn: geeuwen, snuffelen, wegkijken, neuslikken en voorpoot heffen. De hond is nu dus bezig met het bepalen van zijn volgende actie / gedrag.

Wat moet je doen met een blauwe hond?

Zijn volgende actie / gedrag zal mede worden bepaald door hoe de omgeving van de hond nu reageert. Het doel van de remmingssignalen die je vaak ziet in de blauwe emotionele staat is het vermijden van conflicten. De hond ervaart een beetje spanning en toont aan zijn omgeving dat hij bezig is om zichzelf te 'sussen'. De signalen zijn ook bedoeld om de omgeving te 'sussen' en aan te geven dat de hond geen escalatie wil. Als deze signalen van de hond worden gezien en beantwoordt zal hij weer ontspannen en terug komen in de groene emotionele staat.

Een voorbeeld:
Je wandelt met je hond aan de lijn over straat. Er komt een andere hond de hoek om. Zodra jouw hond de andere hond ziet, staat hij stil, zijn houding verandert en hij kijkt de andere kant op. Je hond geeft aan dat hij een beetje gespannen is maar geen conflict wil met deze andere hond. Hij sust zichzelf en de andere hond. Als nu de andere hond ook een remmingssignaal laat zien, hij gaat bijvoorbeeld snuffelen, dan zal jouw hond gerustgesteld zijn en weer ontspannen verder kunnen lopen.

Maar wat nou als jouw hond een hele vervelende ervaring heeft gehad met een andere hond, dan kan het moeilijk voor hem zijn om zichzelf te sussen. Je kunt dan zien dat hij in de blauwe toestand blijft hangen. Remmingssignalen laat de hond nu ook niet zien. Hij blijft naar de andere hond kijken bijvoorbeeld. Nu heeft je hond iets van je nodig. Als je hem nu duidelijk kunt maken wat hij moet doen, dan krijgt je hond weer controle over de situatie. Jouw instructie kan voor hem dan remmend werken.

De kunst bestaat eruit om deze blauwe emotionele staat bij je hond heel goed te leren herkennen. Je moet je hond observeren en gaan zien wanneer hij een aanwijzing van je nodig heeft om voor het juiste, door jou gewenste gedrag te kiezen.

Als de omgeving van de hond zijn blauwe emotionele staat en eventuele remmingssignalen niet opmerkt of er wordt verkeerd op gereageerd dan kan de hond doorslaan van de blauwe naar de rode emotionele staat...Daarover over 2 weken meer.


Wil je meer weten over de taal van de hond? Kom naar de workshop 'Do you speak dog?'.

Do you know Reservoir Dogs? Meet Dog Mr Green!

Komt het volgende jou bekend voor? Je wilt het gedrag van je hond veranderen. Je wilt hem bijvoorbeeld afleren om aan de lijn te trekken of je wilt hem leren om niet meer te blaffen naar andere honden als hij aan de lijn loopt. Maar je worstelt hier mee. Hoe ga je dit aanpakken? Je hebt al het nodige geprobeerd maar op de een of andere manier loop je steeds weer vast. Waarom lukt het je maar niet? Zou je dat niet willen weten?

Ja toch? Lees dan verder en houd ook de komende blogs in de gaten. Het zou namelijk kunnen dat je probeert om je "rode" hond iets te leren, terwijl hij hier eigenlijk "groen" voor zou moeten zijn...

In het vorige Blog Do you speak Dog? schreef ik al dat de hond door middel van zijn gedrag communiceert. Hij doet wat hij doet nooit zomaar, al zijn gedrag heeft een functie. Hij laat zien of horen hoe hij zich voelt en wat hij van de omgeving vindt. Ik noemde in het vorige blog ook al de drie emotionele staten: groen, blauw en rood.

Waarom is het belangrijk om de verschillende emostaten te kunnen herkennen bij je hond?

Als je een goede band met je hond wilt opbouwen, is het van groot belang dat je hem effectief kunt begeleiden, hem veiligheid kunt beiden als het nodig is en hem kunt begrenzen als dat nodig is. Je moet kunnen zien wanneer hij die steun of begrenzing nodig heeft. Een goede timing zorgt er in de hondentraining voor dat je hond het verband legt tussen een bepaald gedrag en de consequentie ervan. Maar ook timing in de zin van de hond zijn gedragingen tijdig herkennen. Je kunt dan op gedrag anticiperen en voorkomen dat je hond op tilt slaat.

Hoe beter je de hond leert 'lezen', hoe beter je kunt timen, hoe beter de hond je begrijpt, hoe effectiever je training en opvoeding zullen zijn, hoe beter je hond dus zal luisteren, hoe meer vrijheid je hem kunt geven, hoe leuker het is om met hem op pad te gaan en hoe meer plezier je aan hem beleeft en hoe beter jullie band met elkaar zal worden. 

Hoe ziet een 'groene' hond eruit? Waaraan herken je hem? 

De groene emotionele staat is de staat van de hond waarin hij ontspannen is. Je kunt normaal met hem omgaan. Hij staat open voor allerlei interacties: spelen, aaien, training, beloning, .... 

Kenmerken van de "groene" hond:

• De hond voelt zich goed, hij is blij, opgewekt of gewoon relaxed.
• Hij is nieuwsgierig, gemotiveerd, wil leren, spelen ...
• Zijn lichaam is soepel, hij beweegt op een ontspannen manier, met rustige bewegingen.
• Zijn ogen zijn zacht, opgewekt of speels. Pupillen zijn niet groot. 
• De oren kunnen bewegen in allerlei richtingen, maar dat doen ze niet schichtig maar soepel. 
• De staart van de hond kwispelt breed, breed kwispelen is een teken van vriendelijk, vrolijk gedrag. Hierbij zal de punt van de staart richting de oren zwaaien. 
• Als de hond bij je komt, zal hij rustig aan je snuffelen, eventueel zachtjes tegen je opspringen (dit is dan begroetingsgedrag). Hij kwispelt weer als hij bij je komt. 
• De hond kan ook rustig liggen of slapen.
• De hond is rustig en heeft vertrouwen in zichzelf en de omgeving. 

En nu je weet dat hij 'groen' is, wat nu??

Nu je weet hoe je de groene hond kunt herkennen kun je veilig met deze hond spelen, contact maken, trainen. De groene hond staat hiervoor open namelijk.

Hij kan leren omdat hij ontspannen is.

Hij kan spel leuk vinden en ervan genieten omdat hij vertrouwen in je heeft als speelkameraad.

Hij is gemotiveerd om te gaan trainen omdat hij weet dat hem dat iets op kan leveren en hij de samenwerking met jou als baas bovendien als prettig ervaart.



Over 2 weken komt de 'blauwe" hond aan de beurt. Hoe herken je een blauwe hond en hoe ga je met hem om?